Processtap 5: gemeente als werkgever

Na afronding van het beheersproces, het opsporingsproject en/of de ruiming zijn er twee afhandelingsvraagstukken:

  • hoe om te gaan met de kosten
  • hoe om te gaan met de dataverspreiding

Wij benadrukken dat dit, en zeker voor de gemeente als opdrachtgever, onderwerpen zijn waarover idealiter voorafgaand aan het bouwproject afspraken zijn gemaakt. Zo kan bijvoorbeeld de ‘bommenregeling’ (suppletie-uitkering) ook het startpunt van een project zijn.

De gemeente als opdrachtgever en de gemeente als werkgever hebben in deze situatie in principe dezelfde positie.

De gemeente als opdrachtgever of werkgever kan een suppletie-uitkering aanvragen op basis van de werkelijk gemaakte kosten. Voor 68% van de werkelijk gemaakte kosten door de gemeente voor opsporing en ruiming kan een bijdrage uit het gemeentefonds worden gevraagd.  Het betreft hier vooral opsporingskosten omdat ruiming wordt gedaan door de EODD en hierdoor kosteloos door het Rijk aan het gemeentebestuur ter beschikking wordt gesteld. Bij een spontane vondst zijn de kosten dus vaak beperkt.

Om in aanmerking te komen voor een bijdrage volstaat de toezending van een gemeenteraadsbesluit waarin de gemaakte kosten voor het opsporen en ruimen van explosieven zijn opgenomen (Septembercirculaire 2014 gemeentefonds).

Dit betekent ook dat, hoewel er afspraken gemaakt kunnen zijn tussen de opdrachtgever en het college van B&W, de bijdrage niet toe kan worden gewezen als de gemeenteraad hier niet mee akkoord gaat.

Vragen door de gemeenteraad in Waalwijk
In 2022 heeft de gemeenteraad in Waalwijk zich gebogen over de aanvraag voor de bommenregeling. Namens een ontwikkelaar had de gemeente een rekening ingediend van ruim zes ton. De gemeenteraad besloot, voordat ze de aanvraag voor de suppletie-uitkering goedkeurde, eerst om een specificatie van de kosten te vragen.
Het voorbeeld laat zien dat een gemeenteraad de mogelijkheid heeft om een aanvraag niet te accepteren en toe te zenden naar het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Naast de financiële afhandeling zou er ook gedacht kunnen worden aan de administratieve afhandeling. Nadat er opsporingswerkzaamheden zijn geweest, moet het opsporingsbedrijf een proces verbaal opstellen met onder andere de resultaten van het detectieonderzoek en deze delen met de gemeente(n) waarin het projectgebied is gelegen, als bevoegd gezag voor de openbare orde en veiligheid. Het kan betekenen dat het invloed heeft op de bommenkaart (als er een bommenkaart is opgesteld).

Voornamelijk de gemeente als bevoegd gezag moet hier iets mee.

Er is overigens geen verplichting voor een opdrachtgever om het vooronderzoek te archiveren en te delen en ontbreekt het aan een standaard of afspraken hoe er gerapporteerd wordt (zoals dat bij bodemonderzoek door de Wet basisregistratieondergrond wel het geval is). Om te voorkomen dat vooronderzoeken dubbel worden gedaan, kan het handig zijn om dit wel op een of andere manier te doen.