Rollen, taken en bevoegdheden

Binnen het speelveld van de ontplofbare oorlogsresten zijn een aantal spelers actief. Uiteraard de gemeenten en de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD). Maar ook het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, diens inspectie, de onderzoeksbureaus voor opsporing, de nationale politie, aannemers, et cetera.

Het is goed dat ieder een duidelijk en eenduidig beeld heeft van de eigen rol en die van anderen voor wat betreft de taken en bevoegdheden over ontplofbare oorlogsresten.

Gemeentelijke verantwoordelijkheden

In een desktopstudie voor het kenniscentrum zocht Crisislab uit wat de rollen, taken en bevoegdheden zijn van gemeenten in relatie tot ontplofbare oorlogsresten. Zie de resultaten van de studie Verkenning gemeentelijke taken en bevoegdheden rond Ontplofbare Oorlogsresten.

Het kenniscentrum stelde op basis van bovengenoemd onderzoek een aanklikbare matrix op voor gemeenten. Hierbij wordt in een paar klikken duidelijk per rol en processtap welke activiteiten de gemeente moet of kan uitvoeren. Zie de matrix Rollen, taken en bevoegdheden gemeenten.

Overige partijen

In het proces van opsporen en ruimen van ontplofbare oorlogsresten hebben verschillende andere partijen als de EOD en opsporingsbureaus een verantwoordelijkheid. Waar deze verantwoordelijkheid begint en eindigt en hoe deze doorwerkt in de keten wordt onderzocht in een onderzoek naar ketenverantwoordelijkheid en aansprakelijkheden dat het kenniscentrum binnenkort opstart. In de tussentijd is onderstaande beschrijving beschikbaar.

Uitvoerende opdrachtnemer

De uitvoerende opdrachtnemer is de partij die het project gaat realiseren, en daarmee te maken krijgt met risico’s voor de arbeidsveiligheid voortvloeiend uit de aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten. Volgens de arbeidsomstandighedenwetgeving (Arbowetgeving) moet de opdrachtgever zich ervan vergewissen dat de uitvoerende opdrachtnemer de werkzaamheden veilig kan uitvoeren.

Opsporingsbureaus

Opsporingsbedrijven en adviesbureaus zijn gespecialiseerd in het opsporen van ontplofbare oorlogsresten. Deze bedrijven voeren vooronderzoeken, projectgebonden risicoanalyses en detectie- en benaderwerkzaamheden uit. Hiertoe beschikken zij over specialistische middelen, personele kwalificaties en de juiste certificaten. Opsporingsbedrijvenmoeten zijn gecertificeerd volgens het CS-OOO (zie 3.2.2). Adviesbureaus, die geen veldwerkzaamheden verrichten, zijn niet wettelijk gecertificeerd. Vaak beschikken deze bureaus over specifieke vrijwillige proces- of productcertificaten voor het uitvoeren van bureaustudies.

Defensie

De EOD is de enige instantie in Nederland die bevoegd is voor het ruimen van ontplofbare oorlogsresten. De EOD zorgt voor het uiteindelijk verwijderen of vernietigen van aangetroffen ontplofbare oorlogsresten.

Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) houdt toezicht op de naleving van de Arbowetgeving, waaronder ook het veilig werken met ontplofbare oorlogsresten valt.

Team Explosieven Veiligheid

Het Team Explosieven Veiligheid (TEV) komt in actie bij de vondst van een explosief of verdacht pakketje. Maar ook als het gaat om ontplofbare oorlogsresten. Als opsporingsbedrijven bij gerichte zoekacties ontplofbare oorlogsresten vinden, melden ze dit direct bij de EOD. Dat is anders bij meldingen van toevalsvondsten, die komen binnen bij de TEV van dienst via de meldkamer. De TEV coördineert en zet de melding uit, een EV'er gaat ter plaatse kijken. Betreft het daadwerkelijk een explosief? Dan bepaalt de EV'er samen met de EOD welk type melding het wordt.