Taken gemeentelijke werkgever / opdrachtgever vondst
De taken van de gemeente als opdrachtgever/werkgever bij een vondst van ontplofbare oorlogsresten (hierna; vondst) zijn overzichtelijk. De rol van de gemeente is in dat geval gelijk aan die van iedere andere opdrachtgever en werkgever. Voor een nadere toelichting op de rol van de gemeente als opdrachtgever en werkgever bij een vondst zie processtap 4 van de Verkenning gemeentelijke taken en bevoegdheden rond Ontplofbare Oorlogsresten.
We gaan er voor deze nadere duiding vanuit dat er sprake is van indicaties van oorlogshandelingen in (delen) van de gemeente tijdens WOII. Als uit een inventarisatie blijkt dat er een risico bestaat op het aantreffen van ontplofbare oorlogsresten (hierna; OO) dan moeten maatregelen getroffen te worden om het risico te beheersen, bijvoorbeeld het uitvoeren van detectie. Zie ook de relatie Arbo en OOV als het gaat om OO.
Protocol toevallige vondst
Het kan zijn dat er wel een indicatie is van oorlogshandelingen tijdens WOII binnen (een deel van) de gemeente. Maar dat het risico op het aantreffen van OO voor een specifiek project of een deel van de gemeente laag of niet aanwezig wordt ingeschat. Bijvoorbeeld omdat er op die specifieke locatie direct na de oorlog riolering is aangelegd en men deze wil vervangen.
In dat geval is belangrijk dat je als opdrachtgever en werkgever naar je (onder)aannemers en werknemers hierover duidelijk bent en ook aangeef welke afwegingen er zijn gemaakt. Daarnaast is het van belang dat je er voor zorgt dat (onder)aannemers en werknemers een protocol toevallige vondsten gebruiken. Mocht er vooraf niet zijn gewezen op een protocol toevallige vondsten en is er wel sprake van een vondst, handel dan of laat handelen volgens het protocol toevallige vondst.
Lees ook de informatie over het Protocol toevallige vondst voor het bevoegd gezag.
Van opsporing naar ruiming
Als opdrachtgever of werkgever zorg je er voor dat er vooraf onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van OO wordt uitgevoerd. Veelal gebeurt dat door dit uit te besteden aan een gespecialiseerd bedrijf.
Als er dan daadwerkelijk iets wordt gevonden dan zal eerst de vondst geïdentificeerd moeten worden en zal op basis daarvan besloten worden wat de vervolgstappen zijn. Dit gebeurt veelal door het bevoegd gezag, afhankelijk van de aard van de vondst.
Daarna is het verstandig om te kijken of hetgeen is gevonden overeenkomt met de verwachtingen die er bij de start van het onderzoek waren en wat de gevolgen van deze vondst voor het project zijn. Dat geldt overigens ook als er niets wordt gevonden, terwijl de verwachting was dat er wel een en ander zou worden aangetroffen.
Het kan ook zijn dat je als gemeente in de rol van opdrachtgever / werkgever beleidsregels hebt opgesteld hoe je omgaat met OO in projecten. In dat geval is het van belang om te kijken of de resultaten van het onderzoek en de uiteindelijke vondst redenen geven om die beleidsregels te herzien of aan te vullen.
Neem contact op met je (gemeentelijke) collega’s die belast zijn met de advisering over openbare orde en veiligheid. Op die manier kan je afstemmen over de gevolgen voor het project, de beheersmaatregelen die je wilt treffen en de communicatie die noodzakelijk is.
Wil je vanuit je rol als opdrachtgever tijdens een onderzoek of bij een vondst van OO ter plaatse gaan, weet dan dat niet gecertificeerd personeel ten allen tijde toegang tot de locatie moet vragen aan de senior OOO deskundige die belast is met de coördinatie. Meld je vooraf en vraag om toestemming om het terrein te betreden.
Beheersmaatregelen
Is er sprake van een vondst dan sta je als opdrachtgever / werkgever samen met je opdrachtnemer aan de lat voor het treffen van afdoende beheersmaatregelen om een veilige situatie te creëren en te behouden.
Is het bevoegd gezag van mening dat de getroffen maatregelen niet voldoende zijn om de openbare orde te bewaren en voldoende veiligheid te garanderen dan kan het bevoegd gezag maatregelen opdragen of (laten) treffen.
Lees ook de informatie over de Beheersmaatregelen voor het bevoegd gezag.
Communicatie
Goede en tijdige communicatie over de vondst en te treffen maatregelen is van belang en is de taak van de gemeente als bevoegd gezag voor openbare orde en veiligheid en niet de taak van de gemeente als opdrachtgever/werkgever.
Ruiming / Vernietigingslocatie
Uiteindelijk zal elke vondst leiden tot een ruiming van de aangetroffen OO en in veel gevallen zullen deze vernietigd worden op een vernietigingslocatie binnen de gemeente. De ruiming en de vernietigingslocatie is de taak van de gemeente als bevoegd gezag. Mogelijk dat je als opdrachtgever door het bevoegd gezag gevraagd kan worden om te ondersteunen door het leveren van diensten. Zie voor meer informatie het onderwerp vernietigingslocaties.
Kosten
Het is van belang dat gemeenten duidelijkheid krijgen en kunnen geven over de kosten die er mogelijk zijn bij het aantreffen van OO. Enerzijds vanuit een verantwoordelijkheid voor budgetten en anderzijds zodat duidelijk is welke kosten eventueel in aanmerking komen voor de aanvraag bijdrageregeling. Zie hiervoor Kosten na vondst.