Samenwerken

Met wie kun je samenwerken? Je kunt denken aan samenwerken binnen de eigen gemeente, maar ook met andere gemeenten, met andere overheden en met andere partijen. Over wat kun je samenwerken? Bijvoorbeeld op dossiers, projecten, vernietigingslocaties, inkoop van onderzoeken en opsporing, beleid, et cetera.

Samenwerken binnen de eigen gemeente

Door de hele wegwijzer is te lezen dat, als je met het dossier OO aan de slag gaat, je dat niet alleen kunt doen. Betrek collega’s van andere afdelingen als je nadenkt over eventueel beleid en de mogelijke gevolgen daarvan. Denk dan aan de afdelingen ondergrond, beheer, ruimtelijke ordening, archeologie, economische zaken, openbare orde en veiligheid, de projectorganisatie, financiën en communicatie. Alleen samen kun je tot een afgewogen geheel komen en voorkomen dat er verassingen ontstaan als er beleid wordt vastgesteld of een werkwijze wordt afgesproken.

Het is ook verstandig om na te denken over de vraag of iedereen voldoende kennis van dit onderwerp heeft en hoe je daar zo nodig gezamenlijk iets aan kunt doen.

Samenwerken met andere gemeenten

Buurgemeenten hebben vaak een gelijke bodembelasting, maar kunnen ook heel andere opgaven hebben. Het komt voor dat het beleid in de ene gemeente afwijkt van of haaks staat op het beleid binnen een aangrenzende gemeente. Vaak is dat eenvoudig te verklaren, maar bedenk dat vooraf en zoek zoveel mogelijk aansluiting.

Samenwerken kan ook door gezamenlijk afspraken te maken over het gebruik van vernietigingslocaties, over een gezamenlijk aanspreekpunt of trekker van een project dat door beide gemeenten voert. Denk bij afspraken over het gebruik van vernietigingslocaties bijvoorbeeld aan het vastleggen van:

• de duur van de afspraken (bijvoorbeeld 5 jaar en dan eventueel verlengen)
• elkaar informeren (via de AOV'ers) als explosieven worden vervoerd op gemeentelijk grondgebied
• het ‘schoon’ achterlaten van de vernietigingslocatie

Ook het uitwisselen van kennis, het inkopen van die kennis of van onderzoek en opsporing kan naast financiële voordelen andere voordelen opleveren. Denk dan aan gelijkluidend of herkenbaar beleid, uitwisselbare werkwijzen of capaciteitsverdeling, maar ook aan samen een meer inhoudelijk betere gesprekpartner voor de OO-branche worden. Een specifiek onderwerp is de bijdrageregeling: als de buurgemeente een hele andere omgang heeft met deze regeling, kan dat shopgedrag in de hand werken. Ook de onderlinge aansluiting van verdachte gebieden bij de gemeentegrenzen is een onderwerp waarover je met elkaar kunt afstemmen.

De punten hierboven kunnen ook gelden in een regionale verdeling. Er zijn regio’s die de krachten hebben gebundeld en enkele hebben zelfs het onderwerp OO geheel neergelegd bij de omgevingsdienst.

Samenwerken met andere overheden

Elke gemeente heeft te maken met een provincie en een waterschap. Deze beide overheden hebben geen rol, taak of bevoegdheid in de omgang met OO, anders dan die voor de rol van opdrachtgever/werkgever. Het is goed om dat onderscheid duidelijk te hebben, maar het is nog beter om over OO het overleg met elkaar te voeren. Provincies en waterschappen zijn nu eenmaal actief in gemeenten met projecten. Bijvoorbeeld als het gaat om de inrichting van Natura 2000-gebieden. Zo kan het best interessant zijn om met alle gemeenten uit een provincie of regio gezamenlijk te kijken naar beleid, vernietigingslocaties, coördinatie, uitwisseling van kennis en inkoop. In de provincie Flevoland hebben de provincie, het waterschap, Rijkswaterstaat en gemeenten gezamenlijk een bodembelastingkaart opgesteld. De provincie kan daarin een centrale rol spelen, ondanks het ontbreken van de eerdergenoemde rollen, taken en bevoegdheden. Ook kan er belang zijn voor gemeenten en het waterschap om in een regio of provincie hetzelfde gesprek te voeren over de manier waarop men omgaat met de opgave voor OO.

Samenwerken met andere partijen

Politie en EODD

Samenwerking met politie en EODD ligt voor de hand, deze partijen kunnen de belangrijkste inhoudelijk adviseur zijn van de burgemeester als er iets wordt aangetroffen. Maar in afspraken of samenwerking met politie of EODD is het verstandig zijn om gelijk op te trekken als regio of provincie. Hetzelfde geldt voor archeologische diensten van gemeenten of regio’s.

Grondroerders

Dan zijn er nog de grote grondroerders, verenigd in het Samenwerkingsverband Infrabeheerders voor het Veilig Omgaan met de Ondergrond in Nederland (SIVOON). Hierin zitten partijen als Rijkswaterstaat, ProRail en lucht- en zeehavenbedrijven. Zonder twijfel de grote grondroerders die in elke gemeente of provincie actief zijn. Als er beleid wordt gemaakt over de omgang met OO is het wel zo verstandig om deze partijen hierbij te betrekken. Zij beschikken immers over relevante informatie en kennis, daarbij hebben zij vaak ook belangen.

Grote grondeigenaren/beheerders

Partijen zoals Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, het Rijksvastgoedbedrijf en Defensie zijn grote grondeigenaren of beheerders. Vaak gaat het om grotendeels nog niet of weinig geroerde grond. Ook voor deze partijen geldt dat het verstandig is om ze te betrekken bij het maken van beleid over de omgang met OO. Als er sprake is van eigendom of beheer door deze partijen in de gemeente, beschikken ze over relevante informatie en kennis, en hebben daarbij vaak ook belangen.

Historische kringen

Lokale historische kringen beschikken vaak over een schat aan informatie en weten in veel gevallen veel van wat tijdens de oorlog en daarna heeft plaats gevonden. Bij het opstellen van beleid kan het nuttig zijn om die samenwerking op te zoeken.

Amateur detectoristen en magneetvissers

Er zijn in Nederland veel mensen actief die zich als amateur bezighouden met metaaldetectie of magneetvissen. Als je beleid wilt opstellen dat raakt aan de belangen van deze amateurs, is het verstandig om vooraf met hen in gesprek te gaan. Ze beschikken soms over relevante en bruikbare kennis en kunnen, net als de historische kringen, informatie aanleveren.

In rollen, taken en bevoegdheden zijn verschillende partijen beschreven met wie de gemeente zou kunnen samenwerken.